zondag 17 december 2017

The underground railroad - Colson Whitehead


Fleet, 2016
306 p.
Vertaald als: De ondergrondse spoorweg

Eerst en vooral: het (uit)lezen van dit boek had voor mij heel wat voeten in de aarde...

Toen auteur Colson Whitehead zijn boek kwam voorstellen in Van Gils & Gasten begin dit jaar, belandde het meteen op mijn te lezen lijstje.

Maar ik begon er pas aan in september en moest er meteen weer mee ophouden omdat ik op dat moment al Homegoing van Yaa Gyasi aan het lezen was. Deze twee boeken behandelen een gelijkaardige thematiek en ik kon ze eventjes niet meer uit elkaar houden. Eentje moest er dus wachten...

Begin december begon ik dan aan de e-boekversie, maar die moest al veel te snel terug naar de bib, zodat ik het boek uiteindelijk in papiervorm uitlas.

Een lange weg, net zoals Cora's reis in het boek.

En wat voor reis: Cora is een zwarte slaaf op een plantage en het leven daar is allesbehalve aangenaam te noemen. De slaven worden voor het minste zwaar gestraft en wie het waagt om weg te lopen en gesnapt wordt, mag zich aan een lot erger dan de hel verwachten - de hel is misschien zelfs een zalving voor deze arme stakkers, het is gewoon walgelijk om te lezen wat hen wordt aangedaan.

Maar dan is er Caesar, een nieuw aangekochte slaaf die koste wat het kost wil weglopen en hij vraagt aan Cora of ze meegaat. Hij ziet haar namelijk als een geluksbrenger omdat haar moeder ooit is weggelopen zonder dat iemand haar heeft kunnen "vangen" en terugbrengen.

Hun vlucht wordt het begin van een avontuur dat een staat of 5 van Amerika beslaat en waarin Cora steeds weer opgejaagd wordt zodat ze zich nergens op haar gemak kan voelen. Enkele keren komt ze op een plek terecht waar ze eventjes op adem kan komen, maar donkere wolken trekken zich steeds opnieuw samen boven haar hoofd zodat ze weer verder moet reizen, het onbekende tegemoet.

Whitehead neemt het gegeven van de Ondergrondse spoorweg (mensen die ontsnapte slaven hielpen op hun weg naar de vrijheid) wel erg letterlijk: hij creëert een netwerk van ondergrondse spoorlijnen die mensen van de ene plek naar de andere kunnen brengen. Een netwerk dat enkel bekend is bij degenen die het uitbaten en de gevluchte slaven die er door worden weggebracht - en die laatsten zwijgen er over.

Hij heeft zich ook heel goed ingelezen in verslagen van ontsnapte slaven en haalt in zijn boek heel wat manieren aan waarop blanke overheersers de zwarte populatie in het gareel probeerden te houden. Niet alles is historisch correct, maar wie maalt daar om als je een sterk boek te pakken hebt?

Dat mensen zoals Barack Obama en Oprah Winfrey het boek de hemel in prijzen, heeft er zeker voor gezorgd dat het meer dan voldoende in de aandacht kwam. The underground railroad heeft ondertussen ook al heel wat prijzen op de schoorsteenmantel staan (enkel de Arthur C. Clarke Award begrijp ik niet meteen: een fantastisch element - de ondergrondse spoorweg wordt "echt" in het boek - is niet genoeg om meteen een sciencefiction award te winnen, vind ik), het wordt dus door heel wat mensen gewaardeerd. Het is dan ook een boek dat zeker mag gelezen worden, als je de gruwel die je in het boek aantreft een plekje kan geven, want het wordt nogal grafisch met momenten.

Zoals al gezegd was het een serieuze onderneming om dit boek gelezen te krijgen en ik ben blij dat het toch nog gelukt is dit jaar. Top 10 zit er misschien niet direct in (dat moet ik nog bekijken voor mijn eindejaarslijstjes), maar een aanrader is het zeker.

Vier sterren, omdat drie zo oneerbiedig lijkt.


1 opmerking:

  1. Ik ben al heel het jaar aan het twijfelen of ik dit boek ga lezen - vooral die Arthur C. Clarke prijs maakt me nieuwsgierig. Maar de synopsis zelf spreekt me niet meteen aan.. dus ik denk dat het er voorlopig niet van zal komen.

    BeantwoordenVerwijderen