maandag 10 april 2017

Waarvan wij droomden - Julie Otsuka


Mistral, 2013
142 p.
Vertaald uit het Engels: The buddha in the attic

Van de binnenflap:

Waarvan wij droomden vertelt het verhaal van een groep jonge vrouwen die bijna een eeuw geleden als picture brides per schip van Japan naar San Francisco werden gebracht. De gedeelde onzekerheid over hun leven in Amerika geeft ze een collectieve stem, een gezamenlijke identiteit. Vanaf hun aankomst in Californië zullen ze alleen zijn in een totaal vreemde wereld. Daar ontmoeten ze hun mannen, die vreemdelingen voor hen zijn, baren ze kinderen die Amerikaans zullen zijn, en moeten ze zich redden in een taal die ze niet spreken. En juist als ze zich na jaren thuis beginnen te voelen in Amerika volgt de aanval van Japan op Pearl Harbour.

Een kleintje, maar een goedje, zo kan je dit boek bestempelen.

In slechts 142 pagina's worden hele levens verteld, de levens van Japanse vrouwen die per boot naar Amerika kwamen om daar te huwen met Japanse mannen. Mannen die 20 jaar ouder bleken dan de foto die ze opstuurden, die allesbehalve carrière gemaakt hadden en die hun fotobruid als gratis werkkracht beschouwden.

Julie Otsuka schrijft het hele boek in wij-vorm, de groep vrouwen wordt daardoor een eenheid, zelfs al hadden ze niet dezelfde ervaringen, hun lijden was wel hetzelfde. In het begin doet die wij-vorm wat vreemd aan, maar eens je er aan gewend bent, is die net heel logisch.

De vrouwen komen terecht in een wereld die niet voor hen gemaakt is: de kleren en schoenen zijn te groot, de witte mensen torenen boven hen uit en aan die taal is ook geen beginnen aan...

Sommigen worden huispersoneel voor blanke mensen, anderen gaan op het platteland wonen of beginnen een eigen zaak, maar allemaal moeten ze hard werken, hun mannen van zich afslaan en andere vernederingen ondergaan.

Eens ze kinderen krijgen, glippen die ook uit hun handen weg, want die spreken wél fatsoenlijk Engels en gaan zich schamen voor hun achtergebleven ouders.

En dan is daar ineens de Tweede Wereldoorlog... Japanners worden in de VS nog schever bekeken dan anders en openlijk gewantrouwd. Er gaan verhalen dat mensen verdwijnen, meestal midden in de nacht, maar op een bepaald moment moeten alle Japanse mensen weg.

Waarvan wij droomden is een kort maar heel krachtig boekje. Je voelt de wanhoop van heel wat van de vrouwen als ze net in Amerika aankomen, het ploeteren om het leven van hun kinderen te verbeteren en de angst wanneer de oorlog uitbreekt.

Dat Japanners in Amerika in kampen werden opgesloten, had ik wel al gehoord. Hollywoodacteur George Takei (mr. Sulu in de originele Star Trek) zat als kind in zo'n kamp en heeft er al uitvoerig over gesproken. Maar dit is zo'n deeltje van de Amerikaanse geschiedenis waar ze daar liever over zwijgen.

Over de kampen zelf wordt in het boek niet gesproken, maar de aanloop naar de verdwijning van die duizenden Japanners uit het gewone straatbeeld wordt wel heel tastbaar gemaakt.

Een aanrader, niet meer of minder.

Vier sterren op goodreads.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten